Leef jij je ideaal?

Leef jij je ideaal of ben je een schrijver die niet schrijft, een schilder die niet schildert of een ondernemer zonder eigen bedrijf? Zeg jij regelmatig tegen je zelf: ik verdien mijn geld met dit of dat, maar eigenlijk ben ik………Dan ken je de worsteling, die Steven Pressfield beschrijft in zijn boekje ‘The War of Art’. Deze worsteling blokkeert dat we onze idealen bereiken en is de oorzaak van uitstelgedrag. Als gevolg daarvan hebben we allemaal twee levens: het leven, dat we leven en het leven dat we zouden leven, als we onze idealen zouden durven realiseren.

Lijd jij aan ‘Writers Block’?

‘Writers Block’ is een van de vormen, die het uitstelgedrag aan kan nemen, maar hetzelfde stemmetje blokkeert ook dat we andere idealen bereiken. Hoe vaak ben je al aan een dieet begonnen? Hoe vaak heb je je voorgenomen wekelijks te gaan sporten? Of ben je misschien allang toe aan een nieuwe baan? Ook andere kunstenaars dan schrijvers kennen zo’n blokkade. Daarom heb ik het niet over schrijversblok, maar over ‘kunstenaarsblok’. In je leeft een stem, die je roept en je vast al duizend keer heeft geroepen, maar waar je niet aan toe durft te geven….

Wanneer voel je die worsteling?

Die worsteling voel je juist als je probeert je ideaal te verwezenlijken. Een ideaal bereik je niet zomaar ineens. Diep in je hart weet je wel dat het niet meteen zal lukken. Je zult er hard voor moeten werken, je zult mislukkingen moeten uithouden en toch trouw moeten blijven aan je ideaal en je wil om dat te bereiken. Het gaat niet om instant bevrediging, maar om het zetten van stappen, waarvan je eigenlijk wel weet dat ze goed zijn voor je integriteit, je gezondheid en je groei op de lange termijn.

Ik worstel en kom boven

Als ik kijk naar mijn kleinzoon van zes, dan heeft hij dat beter begrepen dan wij. Hij is begonnen met schrijven. Met zijn tong uit zijn mond oefent hij elke dag. Hij aanvaardt dat de letters, die hij schrijft niet zijn zoals hij zou willen. Het schrijven is een worsteling, maar het lijkt wel of hij weet dat het op een keer zal lukken, misschien als hij zijn duizendste letter schrijft. Hij gaat voor de groei op de lange termijn en laat zich niet weerhouden door een blokkade. Hij worstelt en zal zeker bovenkomen.

Hoe kun je de blokkade herkennen

De blokkade of het kunstenaarsblok heeft een aantal kenmerken, waaraan je het kunt herkennen. Onderstaand vind je een opsomming daarvan en een uitleg waar dat vandaan komt.

1. Het blok kun je niet zien, alleen voelen

2. Het blok komt niet van buiten, maar van binnen

3. Het blok liegt dat het barst

4. Het blok is onverzadigbaar, het vernietigt alles dat het tegenkomt

5. Het blok maakt het niet uit wie je bent

6. Het blok is net een kompas en wijst steeds datgene aan wat je het liefst zouden willen. In dat opzicht is het blok onfeilbaar en weet je in feite precies wat je écht zou willen. De Dalai Lama zegt niet voor niets dat we van onze vijand kunnen leren….

7. Iedereen voert een gevecht met een blok – wij staan niet alleen

8. Het blok houdt nooit op: je moet elke dag op nieuw het gevecht aan gaan

9. Het blok heeft tot doel dat je je idealen laat varen, je talenten niet aanroert

10. Wij voeden het blok door onze angst

11. Het blok blokkeert alleen als we gaan van een lager naar een hoger niveau, nooit anders om. Als je nu werkt voor de Moeder Theresa Stichting in India zul je geen problemen ondervinden als je een baan in de telemarketing ambieert. Omgekeerd vind je het blok wel op je weg

12. Het blok is het sterkst als we er bijna zijn, als de finish in zicht is. Dan weet het blok dat we bijna hebben gewonnen en laat het alarmbellen rinkelen en doet het zijn uiterste best om ons te laten stranden

13. Het blok is sabotage die uit ons zelf komt, maar wordt geholpen door anderen: je naasten kunnen vinden dat je veranderd bent, ze worden ziek of hebben aandacht nodig. Ze zien in jou iemand die succes heeft en worden zich bewust van hun eigen blok en hun eigen slapheid. Ga niet terug om ze bij te staan. De enige manier waarop je hen kunt helpen hun eigen blok te verslaan is door te gaan en te laten zien dat blokken er zijn om verslagen te worden. – wordt een voorbeeld, een role model, een inspiratiebron

14. Het blok uit zich vooral in uitstelgedrag: we zeggen nooit: ‘ik zal nooit een groot kunstwerk maken’, maar we zeggen elke dag weer ‘ik begin morgen’

15. Het uitstelgedrag wordt een gewoonte, tot het te laat is en ons leven voorbij is zonder dat we begonnen zijn onze idealen te verwezenlijken

16. We zoeken liever een directe beloning (sex, drugs, shoppen, suiker, chocolade) dan dat we iets nastreven waarvan de beloning pas later zal komen

17. We zoeken een snelle vorm van roem: ook al krijgen we dan negatieve aandacht. We zijn/worden ziek, doen iets doms……. Maar al deze problemen houden ons af van wat we werkelijk willen en de stappen die we doen om dat te bereiken

18. We organiseren een soap opera rondom ons en soms doet de hele familie daaraan mee. Als de actie even afneemt, dan schudden we die weer even op: moeder wordt ziek, de kinderen blijven zitten, we gaan scheiden…..

19. Als we het dan nog niet weten verzinnen we een ziekte: ADD, Winterdip, depressie. Steven houdt ons voor dat veel van deze ziekten hun oorsprong niet hebben in de dokterskamer, maar op de marketingafdeling van farmaceutische bedrijven. Ze worden ons aangepraat en in plaats van zelf-kennis, zelf-discipline, uitgestelde beloning en hard werken te gebruiken om onze idealen te verwerkelijken en zo weer beter te worden nemen we een pil en blijven ons ellendig voelen

20. Vaak voelen we ons slachtoffer. We willen beloning, maar niet door er hard voor te werken, maar door anderen te manipuleren. Maar het enige dat je echt gelukkig kan maken is je angsten en je blok overwinnen en aan het werk gaan.Soms maken we ons ondergeschikt aan een partner die wel succes heeft en liften we mee op zijn succes – maar het is de vraag of dat ons echt gelukkig maakt

21. Hoe voelt het blok? We voelen ons ongelukkig, verveeld, rusteloos, schuldig, en even later walgen we van ons leven en haten onszelf. En dan… op het dieptepunt komen de pillen, drugs, games of tv, overspel, drank, depressie, agressie. Een van de problemen is dat we in een consumptiemaatschappij leven en snelle bevrediging makkelijk kunnen krijgen. Het enige dat kan helpen om al die nare gevoelens te verdrijven is uit die consumptie modus te stappen, de tv uit te zetten, winkels te mijden en aan het werk te gaan, alleen dan kun je je idealen verwerkelijken

22. Het zal niet makkelijk zijn, want het leven als kunstenaar is een leven dat het zelf als kern heeft, het individu en niet langer de ander, de vaste plaats waarin je bent opgegroeid, de taken van een echtgenoot of moeder, de opdrachten van de docent. Hannah Arendt noemt het de tweede geboorte: we tonen wie we zijn, onze uniciteit, datgene waarin wij verschillen van de buurvrouw. Dat brengt met zich mee dat we een antwoord moeten vinden op wezenlijke vragen: Wie ben ik? Wat ga ik doen met mijn leven? Hoe geef ik betekenis aan mijn leven? Hoe wil ik dat mensen zich mij herinneren? De kunstenaar heeft het vertrouwen dat zij die vragen kan beantwoorden, dat zij door hard werken kan bereiken wat zij in haar geest voor zich ziet, dat haar situatie kan veranderen en dat zij zelf de vrijheid heeft om dat te doen. Dit is de paradox: Een werkelijk vrij individu is alleen vrij als hij meester is over zichzelf. Die vrijheid roept ook angst op. Het is immers veel makkelijker om gewoon te doen wat anderen je vertellen om te doen

23. Er is geen ergere vorm van het blok dan een workshop volgen. Wat zoeken we daar: een opdracht van een docent. We worden er niet sterker van, maar eerder zwakker. We moeten zelf achter het stuur gaan zitten, wij zijn immers de meesters van ons leven. De enige steun die je kunt krijgen is van andere meesters. Die steun zal de vorm hebben van kritiek – zo, dat je volgende werk nog beter, maar vooral eerlijker en trouwer aan jezelf zal zijn

24. Iemand die het blok heeft overwonnen zal een ander bij het geven van kritiek niet de grond in boren, maar juist aanmoedigen

25. Twijfel kan een indicator zijn dat je op de goede weg bent. De onechte kunstenaar is vol van zelfvertrouwen. De echte kunstenaar is doodsbang en vraagt zich vertwijfeld af of ze echt wel een kunstenaar is. Het is die vertwijfeling die je wijst op wat je zo graag wilt bereiken. Hoe banger we zijn hoe groter het blok en dat wijst erop hoe belangrijk de idealen voor ons zijn. Als die idealen niets zouden betekenen, dan zouden we ook niet geblokkeerd zijn

26. De professional zoekt projecten waarvan hij weet dat hij hard moet werken om het gedaan te krijgen, die haar brengen naar onbekende kanten van haarzelf. Projecten waarvan zij weet dat ze stuk kunnen lopen. Zij blijft niet staan bij datgene waarvan ze weet dat ze er goed in is, haar comfort zone. Is ze bang? Ja, wat denk je! De angst wijst je de weg wat je moet doen! Zij is bereid om voor het bereiken van haar idealen pijn te lijden (want waarom zou je nog eens doen wat je al kan? Wat is daar nu zo interessant aan?)

27. Hoe groter je blok, hoe meer het bereiken van datgene waarvoor je geblokkeerd bent voor je betekent

28. Als je droomt van roem, dan ben je nog geen professional. Een professional weet dat ze haar ideaal alleen kan bereiken door hard te werken. Roem is voor haar een bijproduct

29. Soms gaan we de weg niet die we moeten gaan omdat we bang zijn voor de eenzaamheid. Maar als je echt gegrepen bent, dan vliegt de tijd en ben je zo geconcentreerd dat je de eenzaamheid niet voelt

30. Je kunt je alleen zo verliezen in een project als het thema voor jou persoonlijk echt van belang is

31. Moet je meedoen aan de markt van healing, coaching en geluk? Moet je gelukkig zijn voor je je ideaal kunt bereiken? Nee, ook dat is een verschijningsvorm van het blok. Een atleet weet dat hij nooit zonder pijn zal kunnen rennen. In onze creativiteit is onze bron niet de pijn- die hoort bij het blok- , wij gaan naar een nog veel diepere laag. De healing komt vanzelf als je aan het werk gaat

32. Het blok krijgt altijd hulp van de rationaliseringen, die de schaamte die we voelen dat we ons blok niet overwinnen weg zullen redeneren. Een rationalisering is de spin doctor van de angst en maakt dat we de schaamte dat we weer niet begonnen zijn niet hoeven te voelen. Veel van die rationaliseringen zijn gewoon waar: Het is verstandiger eerst dit af te maken en dan……. Heus, het klopt, alleen het ‘en dan’ komt meestal niet. We weten meestal wel dat een rationalisering een leugen is en toch geloven we erin – helaas-

33. Het overwinnen van het blok is als baren- en we weten dat dat bijna niet zonder pijn kan- : niet alleen ontstaat er door onze handen een kunstwerk, maar tegelijkertijd geven we vorm aan onszelf. We zijn bezig met onze tweede geboorte, waarin we niet alleen laten zien dat we zijn, maar ook zelf definiëren en aan de wereld durven tonen wie we ten diepste zijn.